بررسی ویژگی‌های دولومیکریت‌های واحد دالان بالایی در یکی از میادین خلیج فارس

بخش بالایی سازند دالان یک افق مخزن گازی در خلیج‌فارس است که به‌دلیل تولید بالای گاز و میعانات گازی اهمیت ویژه‌ای دارد. این بخش به طور چیره تحت تأثیر دولومیتی‌شدن قرار گرفته است. دولومیکریت یکی از انواع دولومیت‌های شناسایی شده در این بخش است که بخشی از توالی بخش بالایی سازند دالان را در بر گرفته است. در این پژوهش با استفاده از مقاطع نازک میکروسکوپی، اطلاعات تخلخل و تراوایی حاصل از تجزیه مغزه و تجزیه‌های ایزوتوپی، این نوع دولومیت‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. به‌کمک شواهد سنگ‌‌نگاری همچون بلورهای بسیار ریز (5 تا 16 میکرون) هم‌اندازه و بی‌شکل این نوع دولومیت تشخیص داده می‌شود. بافت این نوع دولومیت معادلnonplanar-A  یاxenotopic-A  است. اشکالی مانند فابریک فنسترال، فیلامنت‌های میکروبی، حفره‌های باقیمانده از کانی‌های تبخیری و ترک‌های گلی در این نوع دولومیت دیده می شود. بر پایه این شواهد، چنین نتیجه گرفته شد که این دولومیت‌ها مربوط به رخساره فنسترال مادستون دولومیتی هستند که در بخش‌های بالایی پهنه کشندی از نوع گرم و خشک و تبخیری به‌وسیله آب‌های گرم تشکیل شده‌اند. نتایج حاصل از مطالعات ایزوتوپ اکسیژن و تعیین دمای تشکیل این دولومیت نشان داد که این نوع دولومیت در دمای میان کمینه 36/20درجه سانتی‌گراد و بیشینه 6/46 درجه سانتی‌گراد تشکیل شده است که محیط تشکیل بالا را تأیید می‌کند. بنابر این اطلاعات، مدل سبخا برای این نوع دولومیت ‌ارائه شد. مهم‌ترین فرایندهای دیاژنزی مؤثر بر دولومادستون‌ها، انحلال، تشکیل سیمان انیدریتی، تراکم، جانشینی به‌وسیله انیدریت و شکستگی است. مطالعات تخلخل و تراوایی این بخش نشان می‌دهد تغییرات کیفیت مخزنی تحت تأثیر رخساره است و در رخساره‌های گل‏پشتیبان مانند مادستون‌های دولومیتی (شامل دولومیکریت‌ها) کیفیت مخزنی ضعیف است؛ مگر این که در مراحل بعدی تحت تأثیر فرایندهای دیاژنزی مانند انحلال یا شکستگی قرار گرفته باشند.